Ελληνοκαναδικές ναυτικές ιστορίες

Ναυτιλία-παράδοση-μετανάστευση

Πολλοί Έλληνες που ζουν σήμερα στον Καναδά προέρχονται από ναυτικές οικογένειες ή ήταν οι ίδιοι ναυτικοί.Χιλιάδες ήταν αυτοί που έφτασαν στον Καναδά με καράβια και πολλοί εκείνοι που έμειναν στη χώρα «σκαστοί» ή «λαθραίοι», καταφέρνοντας δηλαδή να παραμείνουν , χωρίς να έχουν κανονικά χαρτιά.Από ότι λένε ιστορικοί όπως ο Γεώργιος Βλάσσης ( The Greeks in Canada 1953), Έλληνες ναυτικοί είχαν επισκεφτεί τις καναδικές ακτές , πριν από το 1800.Η πιο γνωστή -και μάλλον πρώτη- εμφάνιση Έλληνα ναυτικού στον Καναδά είναι αυτή του Ιωάννη Φωκά ( Juan de Fuca) ο οποίος ήταν από το νησί της Κεφαλονιάς.Ο Φωκάς αναφέρεται να έχει φτάσει με ισπανικό καράβι που εξερευνούσε τις ακτές της Βρετανικής Κολομβίας, το 1592! (Encyclopedia of Canada's people).

Ρωτώντας και σήμερα παλιούς μετανάστες για το πώς βρέθηκαν στον Καναδά μπορεί κανείς ν' ακούσει απίστευτες ιστορίες και τολμηρές περιπέτειες συμπατριωτών μας που κυριολεκτικά «θαλασσοπνίγηκαν» για να φτάσουν και να μείνουν τελικά εδώ.Οι περισσότεροι αποβιβάστηκαν στα λιμάνια της Νέας Υόρκης, του Χάλιφαξ αλλά και στο Μόντρεαλ όπου κατάφερναν με χίλιους δυο τρόπους , νόμιμα ή παράνομα να πετύχουν το στόχο της παραμονής τους.

Έχει μεγάλο ενδιαφέρον να ζητήσουμε από ηλικιωμένους γνωστούς και συγγενείς να μας διηγηθούν την δική τους προσωπική ιστορία: πώς και γιατί ήρθαν, τι πέρασαν μέχρι να φτάσουν στον Καναδά και με ποιους τρόπους κατάφεραν να ξεπεράσουν τις πρώτες δυσκολίες.Κάποιοι έχουν κρατήσει για ενθύμιο τα εισιτήριά τους ή ακόμη και φωτογραφία του πλοίου που τους έφερε ή από τις πρώτες καναδικές εικόνες που αντίκρυσαν.

Αν επισκεφτεί κανείς την ιστοσελίδα του ancestry.ca μπορεί να αναζητήσει ονόματα παλιών συγγενών, γνωστών και να μάθει με ποιο πλοίο έφτασαν και άλλες σχετικές λεπτομέρειες.Αυτά βέβαια αφορούν στους «νόμιμους» αφού για όσους μπήκαν στη χώρα ξεγλυστρώντας ανάμεσα από τον έλεγχο των αρχών, το μοναδικό στοιχείο που μπορεί να υπάρχει είναι η προσωπική κατάθεση αυτών των ανθρώπων.

Το ζήτημα της σχέσης του 'Eλληνα με τη θάλασσα και τη ναυτιλία είναι τεράστιο και με μεγάλο ενδιαφέρον.Η Ελλάδα είναι ναυτική χώρα και σε όλους μας, λίγο πολύ, υπάρχει κρυμμένος μέσα ένας μικρός Οδυσσέας που λαχταρά τόσο την περιπέτεια όσο και την επιστροφή στην Ιθάκη – την πατρίδα του.

Για όσους θαυμάζουν τα πλοία και τη μεγάλη Ελληνική ναυτική παράδοση προτείνουμε να μπουν στη σύνδεση που ακολουθεί με το Ινστιτούτο Ιστορίας Ναυτιλίας και Λιμενικού Σώματος .Απεικονίζεται η σχέση μας με τη θάλασσα μέσα από την ιστορία των ελληνικών πλοίων. Για όσους όμως θέλουν να μάθουν πώς ήταν , και πώς είναι η ζωή στη θάλασσα ( πώς βγάζει το μεροκάματό του ο ναυτικός μακριά από στεριά και οικογένεια) προτείνουμε να παρακολουθήσουν αυτό το βίντεο.Θα έχουν την ευκαιρία ακούγοντας ένα καταπληκτικό τραγούδι από τη φωνή του αξέχαστου Νίκου Ξυλούρη να πάρουν και μια γεύση από τις περιπέτειες του Έλληνα ναυτικού.

Κανένας λαός δεν έχει αγαπήσει, τραγουδήσει, πονέσει πιο πολύ τη θάλασσα από τους Έλληνες.
Ίσως γιατί εκείνη ήταν που μας έζησε, μας μεγάλωσε, μας ταξίδεψε, μας προφύλαξε, μας έδωσε την ευκαιρία να κάνουμε γνωστό τον πολιτισμό μας σε όλο τον πλανήτη.Ίσως πάλι γιατί η θάλασσα αγκαλιάζει την Ελλάδα και της προσθέτει αυτό το υπέροχο γαλάζιο χρώμα που καθρεπτίζει πάνω της ο ουρανός.
Οι Έλληνες έκαναν τη θάλασσα σημαία τους ( αλήθεια ποιος ξέρει ποια είναι η σχέση της ελληνικής σημαίας με τη θάλασσα;).

Και κάτι ακόμη. Σε όποιο ελληνικό πλοίο κι αν βρεθείς, θα βρεις μια εικόνα του Αγίου Νικολάου.Για τους ναυτικούς μας είναι ο προστάτης Άγιος.

( Αν θέλετε να  διαπιστώσετε τι σημαίνει για τους Έλληνες η θάλασσα, με τις χαρές και τις πίκρες της, με τις ομορφιές και τις αγριάδες της, με τη γαλήνη και τη φουρτούνα της... παρακολουθήστε αυτή την υπέροχη σχέση στις συνδέσεις που ακολουθούν:
1. Δημοσθένης Μπενάς, ναυτικός, Βιβλίο" Θαλασσινό ημερολόγιο"2008.Το τραγούδι είναι σε στίχους του ναυτικού ποιητή Νίκου Καββαδία, μουσική Θάνος Μικρούτσικος.Ερμηνεύει ο Γιάννης Κούτρας.
2. Μια θάλασσα πλατιά από τους:  Αλίκη Βουγιουκλάκη , Μάνο Χατζιδάκη ( σύνθεση),  Μιχάλης Χατζηγιάννης 
3. Αποχαιρετισμός( Μεσοπέλαγα αρμενίζω) από τους : Κ.Μουντάκη, Γιάννη Πάριο
4. Καράβι- καραβάκι ( παραδοσιακό) Δόμνα Σαμίου
5. Καράβια χιώτικα, Παντελής Θαλασσινός
6. Καράβια βγήκαν στη στεριά, Νταλάρας ( ερμηνεία), Μ.Μάτσας ( μουσική), Μ.Γκανάς( στίχοι)
7. Φεύγουν καράβια, Ένα καράβι παλιό ( Βασίλης Παπακωνσταντίνου)
8. Θάλασσα μου σκοτεινή ( Νίκος Πορτοκάλογλου)
9. Στο' πα και στο ξαναλέω ( Νταλάρας ) , ( Μαρίζα Κοχ)
10. Θάλασσα ( Φίλιππος Πλιάτσικας )
11. Με μια πιρόγα ( Μανόλης Μητσιάς) ...

ΑΣΚΗΣΗ: Μάθε το λεξιλόγιο των ναυτικών με σταυρόλεξο.